1512
| İç: | Şehzade Selim DarbesiSelim'in hükümdarlığına karşı olan Osmanlı bürokrasisi tarafından Şehzade Ahmet'in tahta çağırılması üzerine Selim taraftarı yeniçeriler isyan etti. Saray önünde toplanan yeniçerilerin, Şehzade Selim'in başa geçmesini istemeleri üzerine Selim, tahta çağrıldı ve İstanbul'da büyük bir merasimle karşılandı. Şehzade Selim'in ve yeniçerilerin baskılarına dayanamayan II. Bayezid, tahttan çekildi ve yerine, gelecekte Yavuz Sultan Selim olarak anılacak I. Selim tahta çıktı. .gg..aa4..yy1512..aa.|Şehzade Selim Darbesi|İÇ|Sultan II.Beyazıd|Koca Mustafa Paşa||Şehzadeler|Ordu-Savunma|Darbe| |
|
2 NİSAN 1589
| İç: | Beylerbeyi Vak'AsıOsmanlı tarihinde "Beylerbeyi Vak'ası'' adıyla anılan ilk yeniçeri ayaklanması sonucu Veziriazam Siyavuş Paşa azledilip yerine ikinci kez Koca Sinan Paşa getirildi. .gg2..aa4..yy1589..aaNİSAN.|Beylerbeyi Vak'Ası|İÇ|Sultan III. Murad|Kanijeli Siyavuş Paşa||Ordu-Savunma|Terör|Darbe| |
| 26 ŞUBAT 1618
| İç: | I.Mustafa Han DarbesiDevlet işleri ile ilgilenmeyeceğini açıkça beyan ettiği halde Kösem Sultan döneminde tahta çıkarılan… ve idari işleri ehline bırakma yolunu tercih eden I.Mustafa Han tahttan indirildi. .gg26..aa2..yy1618..aaŞUBAT.|I.Mustafa Han Darbesi|İÇ|Sultan I. Mustafa|Damat Halil Paşa |Kösem Sultan||Darbe| |
| 18 MAYIS 1622
| İç: | Haile-i Osmaniye İsyanıHaile-i Osmaniye (Osmanlı Faciası), Osmanlı Padişahı II. Osman'ın öldürüldüğü olaya verilen isimdir. Hotin Seferinde savaşmayı reddederek Orduyu zorda bırakan Yeniçerilere karşı Genç Osman, Hacca gitmek bahanesiyle Anadolu, Suriye ve Mısır Türkleriyle Türkmenlerinden yeni bir ordu kurup "Yeniçeri" ve "Sipahi" ocaklarını kaldırmayı düşünmüştü. Bunun üzerine yeniçerilerle sipahiler Genç Osman'a karşı ayaklandı. İkinci Osman Han'a karşı vezir-i azam Davud Paşa'nın tertibiyle suikast düzenlendi. Genç Osman, güçlü kuvvetli olduğundan bunlarla uzun müddet boğuştuysa da içlerinden birisinin omuzuna vurduğu bir balta darbesi ile yere yıkıldı ve boğularak şehid edildi. 2.Osman'ın yerine 1.Mustafa, yeniden tahta çıktı. .gg18..aa5..yy1622..aaMAYIS.|Haile-i Osmaniye İsyanı|İÇ|S. Genç Osman -II|Dilaver Paşa |Kösem Sultan|Ortadoğu|Mısır|Terör|Darbe| |
| 19 MAYIS 1622
| İç: | vezir-i Azam KatliVeziriazam Dilaver Paşa ile Darüssaade Ağası Süleyman Ağa asiler tarafından linç edildi. .gg19..aa5..yy1622..aaMAYIS.|vezir-i Azam Katli|İÇ|Sultan I. Mustafa|Dilaver Paşa |Kösem Sultan||Terör|Darbe| |
| 10 EYLÜL 1623
| İç: | I. Mustafa Han DarbesiŞeyhülislâm Fatih Efendi ve devlet erkânı, akıl sağlığı bozuk olduğu gerekçesi ile I.Mustafa'nın tahttan indiilip, yerine yeğeni ve Kösem Sultan'ın oğlu 11 yaşındaki Şehzade Murad'ın tahta geçmesi konusunda karara vardı. .gg10..aa9..yy1623..aaEYLÜL.|I. Mustafa Han Darbesi|İÇ|Sultan I. Mustafa|Kemankeş Kara Ali Paşa |Kösem Sultan||Darbe| |
| 11 MART 1632
| İç: | Vezir-i Azam: Vezir-i Azam Linç EdildiTopkapı Sarayı'na hücum edip IV.Murat'ı tehdit eden zorbalar, Veziriazam Müezzinzade Hafız Ahmet Paşa'yı linç ettiler. Bu olaydan sonra ikinci vezir Topal Recep Paşa veziriazam oldu. .gg11..aa3..yy1632..aaMART.|Vezir-i Azam: Vezir-i Azam Linç Edildi|İÇ|Sultan IV. Murad|Hafız Ahmed Paşa |Kösem Sultan|Yönetim||Sadrazam|Ordu-Savunma|Terör|Darbe| |
| 7 AĞUSTOS 1648
| İç: | Hezarpare Ahmet Paşa İsyanıHezarpare Ahmed Paşa aleyhine olarak, Kösem Sultan tarafından başlatılan isyan sonucunda; • Sultan İbrahim Han'ın da tahttan indirildi.
• Tahta, henüz 7 yaşındaki oğlu IV.Mehmed Han çıkarıldı.
• İsyancıların önderi olan Sofu Mehmed Paşa, Sultan İbrahim hayatta durdukça rahat edemeyeceğini bildiğinden, kendisini şehid ettirdi.
• Azledilen Veziriazam Hezarpare Ahmet Paşa idam edildi. At Meydanı'nda teşhir edilen paşanın şişman cesedi parçalanıp "romatizma ilâcı'' diye dağıtıldı. Bu yüzden Ahmet Paşa, "Hezarpare'' (Binparça) unvanıyla anıldı. .gg7..aa8..yy1648..aaAĞUSTOS.|Hezarpare Ahmet Paşa İsyanı|İÇ|Sultan İbrahim|Sofu Mehmed Paşa |Kösem Sultan||Terör|Darbe| |
| 28 EKİM 1648
| İç: | Atmeydanı Vakası - Sultanahmed Camii Vak'ası (Bastırıldı)Ayaklanan Sipahiler, 28 Ekim 1648'de Atmeydanı'nda toplandılar. Sadrazamın ve Şeyhülislam Abdürrahim Efendi'nin katlini istediler. Sadrazam Sofu Mehmed Paşa yeniçerilerin yanına sığındı. Sipahiler sadrazam ve şeyhülislamın azledileceğine ilişkin hatt-ı hümâyun aldılarsa da, yeniçeriler bu kararı tanımadılar. Yeniçerilerin sipahilere dağılmaları için gönderdiği elçinin öldürülmesi üzerine, yeniçerilerle sipahiler arasında Atmeydanı dolaylarında silahlı çatışma çıktı. Sipahiler silah yetersizliği ve örgütsüzlük nedeniyle ağır bir yenilgiye uğradı. .gg28..aa10..yy1648..aaEKİM.|Atmeydanı Vakası - Sultanahmed Camii Vak'ası (Bastırıldı)|İÇ|S. IV. (avcı) Mehmed|Sofu Mehmed Paşa |Kösem Sultan||Ordu-Savunma|Darbe|İsyan| |
| 4 MART 1656 8 MART 1656 | İç: | Çınar Vak'ası : Vak'a-ı VakvakıyeAyaklanan Yeniçeri asileri, 4 Mart Pazar günü Etmeydanı'ndan Atmeydanı'na geçerek kazan kaldırdılar. Ara buluculuk yapmak isteyen Kara Abdullah Ağa'yı meydanda öldürdüler. IV. Mehmed, yanında vezirler, ilim adamları, piyade ve sipahi askeri olduğu halde ayak divanı için Soğukçeşme'deki Alay Köşkü'ne geldi. Zorbalar, başlarında Sipahi Mehter Hasan Ağa olduğu halde padişaha şikâyetlerini şifahen anlattılar. Girit'te Venediklilerin verdiği zarar ve ziyandan, askere ayarı düşük akçe verilmesinden, ulûfelerin geç kalmasından, ağalarla musahiplerin yolsuzluklarından uzun uzun bahsettiler. Sonunda bütün bu işlere sebep olan Enderun ve Bîrun erkânından otuz kadar ağanın ismini vererek bunların başlarını istediler. Saray içinden ve dışından otuz kadar devlet adamı yakalandıkları yerlerde öldürüldüler. Bunların cesetleri asiler tarafından Sultanahmet Meydanı'ndaki çınar ağaçlarına asıldı. Bundan dolayı bu olaya Osmanlı tarihinde "Çınar Vak‘ası" adı verildi. Aynı zamanda bu manzara, meyveleri insan şeklinde bir ağaca benzetildiğinden tarihimizde "Vak‘a-i Vakvakıyye" adıyla da meşhur oldu. .gg4..aa3..yy1656..aaMART.|Çınar Vak'ası : Vak'a-ı Vakvakıye|İÇ|S. IV. (avcı) Mehmed|Deli Hüseyin Paşa |Balkanlar||Ordu-Savunma|Darbe|İsyan| |
| 8 KASIM 1687
| İç: | IV. Mehmed Han DarbesiDöneminde yaşanan gelişmeler IV. Mehmed'e karşı bir güvensizlik yarattı. Ordu ayaklanarak padişahın tahttan indirilmesini ve yerine kardeşi Şehzade Süleyman'ın geçmesini talep etti. Bu talep kabul gördü ve IV. Mehmed 1687'de tahttan inmek zorunda kaldı. IV. Mehmed tahttan indirildikten sonra iki oğluyla birlikte Edirne Sarayı'na kapatıldı ve 10 Ocak 1693'de orada hayatını kaybetti. .gg8..aa11..yy1687..aaKASIM.|IV. Mehmed Han Darbesi|İÇ|Sultan II. Süleyman|Köprülü Damadı Abaza Siyavuş Paşa ||Darbe| |
| 2 MART 1688
| İç: | Sancak VakasıSancak Vakası. IV. Mehmed'in hal'i ve II. Süleyman'ın tahta çıkmasıyla İstanbul'da karışıklıklar baş göstermiş ve asker cülus bahşişi istemiştir. Ancak hazinede para kalmaması yüzünden cülus bahşişini ödemeye imkan yoktu. Cülus bahşişine karşılık olmak üzere askerlerin maaşlarına zam yapılmak istendi. Sipahiler bunu kabul edip zamlı maaşlarını almaya başladılar. Ancak bazı yeniçeriler bunu kabul etmediler ve cülus bahşişi almakta direndiler. 4 Aralık 1687'de bütün ocaklılar bir araya gelerek bahşişlerini istediler. Bunun üzerine ocakların bahşişleri dağıtıldı. Yeniçeri Ağası Harputlu Ali Ağa padişahtan aldığı hatt-ı hümayunla ocak zorbalarını temizlemeye başladı. Bunun üzerine yeni bir ayaklanma daha çıktı ve Köprülü Fazıl Mustafa Paşa sürgün edildi, Ali Ağa da zorbalara bir fenalık yapmayacağına dair söz vermesi üzerine yine ağalıkta bırakıldı. Daha sonra çıkan olaylarla da sadrazam Siyavuş Paşa azledildi. Siyavuş Paşa daha sonra zorbalar tarafından öldürülmüştür. Ayaklananların başı olan Hacı Ali kendisini Yeniçeri Ağası tayin etmiştir. İsyancılar bu sefer de esnafa saldırmaya, dükkanları yağmalamaya başladılar. Bu sırada esnafın biri bir sırığın ucuna beyaz mendil bağlayarak "Ümmet-i Muhammed'den olan sancak dibine gelsin" diye bağırdı ve halk Sancak-ı Şerif'in çıktığını zannederek, dükkanlarını kapadı ve ayaklananlarla mücadeleye başladı. 5-6 bin kişiyi bulan bu topluluk saraya gelerek isyancı zannettikleri Kapıcılar kethüdasını öldürdüler ve padişahtan Sancak-ı Şerif'in çıkarılmasını istediler. Padişah bunu kabul ederek, Sancak-ı Şerif'i sarayın orta kapısı önüne çıkarttı. Halkla beraber ayaklananlar da sancağın altına davet edildi. Halk ve ayaklananların büyük bir kısmı sancağın altında toplandı. Padişah zorbaların bertaraf edildiğini bildirince sancağın altındaki halk dağıldı. İsyancı başı Hacı Ali, Bosna valiliğine tayin edildiyse de bu görevi kabul etmedi. Bir müddet sonra da öldürüldü. Ayaklananların elebaşılarından Deli Piri, Tekeli Ahmed de öldürüldü. Daha sonra olayın ikinci ve üçüncü derecedeki elebaşıları temizlendi. IV. Mehmed'in hal'iyle İstanbul'a gelen Kapıkulu ocaklarının ayaklanmaları dört ay sürmüş ve Sancak Olayı ile sonuçlanmıştır (1687 Kasım-1688 Mart). .gg2..aa3..yy1688..aaMART.|Sancak Vakası|İÇ|1686-1699 Kutsal İt. Savaşı|Sultan II. Süleyman|Nişancı İsmail Paşa ||Darbe|İsyan| |
| 22 AĞUSTOS 1703
| İç: | Edirne Vak'asıİstanbul'dan kalkan bir ihtilal ordusunun Edirne'de bulunan Sultan II.Mustafa'yı tahtından indirmesiyle sonuçlandığı için Osmanlı tarihlerinde Edirne Vakası adı verilen bu olaya Feyzullah Efendi Vakası da denir. Sultan II. Mustafa'nın sarayı Edirne'ye taşımak istemesiyle birlikte, saray merkezli olarak devam eden ticari hayatın yok olacağını ve gelirlerinin kaybolacağını düşünen esnafın huzursuzluğu ile Sultan'ın çok güvendiği Şeyhülislam Feyzullah Efendi'nin devlet idaresinde gerekenden fazlaca söz sahibi olmasından kaynaklı çıkmıştır. İsyan sürecinde;
• Sultan II.Mustafa asiler tarafından tahttan indirildi ve yerine kardeşi III.Ahmed tahta çıkarıldı.
• İsyancılardan kaçmaya çalışan Feyzullah Efendi ise Pravadi'de yakalanarak Edirne'ye getirildi ve büyük hakaret-işkencelere uğradıktan sonra katledildi. .gg22..aa8..yy1703..aaAĞUSTOS.|Edirne Vak'ası|İÇ|1700-1721 Büyük Kuzey Savaşı|Sultan II. Mustafa|Kavanoz Ahmed Paşa ||Ordu-Savunma|Terör|Darbe|İsyan| |
| 28 EYLÜL 1730
| İç: | Patrona Halil İsyanıPatrona Halil İsyanı Osmanlı'nın Batılı referanslar ile mevcut durumdan kurtulma çabası sergilediği Lale Devri dönemini sonlandıran isyan olarak tarihe geçti. On iki yıl boyunca Batı ıslahatlarına ağırlık verilen bu süreçte; devlet adamları, ıslahatlardan rahatsız olmuş ve Lale Devri boyunca görevde bulunan Damat İbrahim Paşa'nın sadrazamlığından şikâyetçi olmaya başlamıştı. İsyan hazırlıklarına başlayan devlet adamları isyanı başlatma görevini Patrona lakaplı, o zamana kadar çeşitli olaylara karışmış ve iki kere idam cezasından kurtulmuş, İstanbul'da seyyar satıcılık yapan Halil'e verdi. İsyanın planını yapan Patrona Halil, Beyazıt Camii önünde isyanı başlatarak kısa sürede halkın yoğun desteğini elde etmeyi başardı. Patrona Halil, bu halk isyanının ele başısı olup, Harpeşteli bir Arnavut'tur. Leventlik ve Rumeli'de Yeniçerilik yapmıştır.
Nice ve Vidin'de çıkan Yeniçeri ayaklanmalarına katılarak idam cezası alan ancak idamdan kurtulan biridir.
Daha sonra İstanbul'a gelmiş ve gönüllü olarak Yeniçeri Ocağı'nda görev almıştır. • Topkapı Sarayı'nın etrafını saran isyancı grup karşısında Padişah III.Ahmet, isyanı sonlandırmak adına katli istenen devlet adamlarını görevden aldı.
• Padişahın isyanı bastırma çabaları isyancı grubu geri püskürtmeye yetmeyince III.Ahmet tahtı I.Mahmut'a bırakmak zorunda kaldı.
• I.Mahmut tahta çıktığında yönetimin ağırlıklı gücü hala isyancıların elindeydi ve bu süreçte isyancıların pek çoğu devlet kademesinde önemli mevkilere geçti.
• I.Mahmut isyancıların elindeki kontrolü kendi otoritesi altına almak için Patrona Halil ve yandaşlarını İran seferini görüşmek üzere saraya çağırarak boğdurdu. Böylelikle isyanın elebaşlarını cezalandırmış oldu.
• Bu olayın ardından ikinci bir isyan daha çıkarılmak istense de Patrona Halil isyanı kadar başarılı olamadı ve hemen bastırıldı. .gg28..aa9..yy1730..aaEYLÜL.|Patrona Halil İsyanı|İÇ|1730-1732 Safevi Savaşı|Sultan III. Ahmed|Nevşehirli Damat İbrahim Paşa |Lale Devri|İstanbul||İstanbul|Darbe|İsyan| |
| 19 MAYIS 1807
| İç: | Kabakçı Mustafa İsyanıIII.Selim'in getirdiği yenilikleri istemeyen Yeniçeri Ocağı, 3 Mayıs 1807 tarihinde IV.Mustafa ile anlaşma yaparak, Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklandı. Ayaklanmanın sonucunda;
• III.Selim tahttan feragat ederek çekildi ve yerine IV.Mustafa geçti. III.Selim sarayda yaşamaya devam etti.
• III.Selim'in kurduğu, Nizam-ı Cedid kuvvetlerini 20 Ağustos 1807'de dağıtıldı.
• İsyanın teşvikçisi Köse Musa Paşa, Sultan Selim taraftarlarını birer birer ortadan kaldırdı. .gg19..aa5..yy1807..aaMAYIS.|Kabakçı Mustafa İsyanı|İÇ|1806-1812 Rus Savaşı|Sultan III. Selim|İbrahim Hilmi Paşa|Tanzimat||Darbe|İsyan| |
| 28 TEMMUZ 1808
| İç: | Alemdar Mustafa Paşa Vak'asıNizâm-ı Cedîd'e taraftar bazı devlet adamları, Alemdar'a sığındılar. Tarihlere "Rusçuk yâranı" adıyla geçen ve Alemdar Paşa'yı yönlendiren Abdullah Râmiz, Mehmed Tahsin, Mustafa Refik, Mehmed Said Galib ve Mehmed Emin Behiç efendilerin hazırladıkları plana göre, yeni padişah IV.Mustafa ve yakın çevresine hoş görünerek Nizâm-ı Cedîd ihya edilecek ve III.Selim tekrar tahta çıkarılacaktı. Alemdar, daha henüz yolda iken, kendisine tâbi Pınarhisar âyanı Ali Ağa'yı Boğaz'da Rumelifeneri'ne yolladı ve elebaşılığını yaptığı isyandan sonra Boğaz nâzırlığını elde eden Kabakçı Mustafa'yı öldürttü. Alemdar, III.Selim'in tahttan indirilmesinde rol oynayan ulemânın ve bazı zorbaların cezalandırılması ile meşgul oldu. Rumeli askerinin aldığı tedbirler yeniçerileri sindirirken şehir de bir süre huzura kavuştu. Alemdar, 28 Temmuz'da yanındaki kuvvetlerle şehrin önemli yerlerini tuttu ve Topkapı Sarayı'na yürüdü. Bâbıâli'yi ele geçirip sadrazamdan mührü zorla alan Alemdar, Şeyhülislâm Arapzâde Ârif Efendi vasıtasıyla, IV.Mustafa'ya tahttan çekilmesi ve III.Selim'in tahta çıkarılması yolunda haber yollamış, kızlar ağasını da III.Selim'in hazırlanması için görevlendirmişti. Bu gelişmeler karşısında IV.Mustafa saray kapılarının kapatılmasını emrederek amcası III.Selim ile kardeşi şehzade Mahmud'un öldürülmelerine izin verdi. Alemdar'ın saray kapılarını zorladığı ve damlara çıkarak içeriye girmeye çalıştığı sıralarda III.Selim şehid edilmiş bulunuyordu. Bu sırada ancak şehzade Mahmud kurtarılabildi ve zorla tahttan indirilen IV.Mustafa'nın yerine geçirildi. İlk anlardaki karışıklık ve telâşın geçmesi üzerine önce sadâret kaymakamı, sonra da özellikle "yâran"ın uyarısı ve bizzat kendisinin yeni padişaha müracaatı ile bilfiil sadrazam tayin edilen Alemdar, ilk iş olarak III.Selim'in katillerinin yakalanıp cezalandırılmalarını sağladı. Ayrıca, Sekbân-ı Cedîd adı altında, Nizâm-ı Cedîd askerinin devamı mahiyetinde yeni bir askerî ocak kurularak idaresi Nizâm-ı Cedîd taraftarlarından Kadı Abdurrahman Paşa'ya verildi. 15 Kasım 1808 gecesi başlayan karşı ayaklanma neticesinde Alemdar Bâbıâli'de basıldı ve konağı kuşatıldı. Kendisine yardıma gelineceğini düşünen Alemdar buradaki direnmesini büyük bir cesaret ve metanetle sürdürdüyse de beklediği yardım vaktinde yetişmeyince, yeniçerilerin içeriye girmek üzere oldukları bir anda cephaneliği ateşe vererek yüzlerce yeniçeri zorbasıyla birlikte kendisi de öldü (16 Kasım 1808). .gg28..aa7..yy1808..aaTEMMUZ.|Alemdar Mustafa Paşa Vak'ası|İÇ|1806-1812 Rus Savaşı|Sultan IV. Mustafa|Çelebi Mustafa Paşa|Tanzimat||Terör|Darbe| |
| 15 KASIM 1808
| Kişi: | Suikast: Alemdar Mustafa PaşaIV.Mustafa ve Kapıkulu ocakları mensubu ağalar 14 Kasım 1808 gecesi, Alemdar Mustafa Paşa'nın konağını bastılar. Gelecek yardımı bekleyerek yeniçerilerle kıyasıya çarpışan sadrazam, damı delmekte olan yeniçerileri görünce yanında bulunan barut fıçısını infilak ettirdi. Ayaklananlar II.Mahmut'u tahttan indirmek için saraya saldırdılar. Kadı Abdurrahman Paşa Sekban-ı Cedid askeriyle Topkapı Sarayı'nı savundu. Bozguna uğrayan ayaklananların üzerine giden Abdurrahman Paşa, 3000'den fazla yeniçeri ve diğer ayaklananları kılıçtan geçirtti. Bu sırada donanma toplarıyla İstanbul'u ateşe tuttu. • Sultan II. Mahmut iktidarını 18 yıl boyunca ince bir denge üzerine kurmak zorunda kaldı.
• Sultan II.Mahmut, 18 Kasım 1808 tarihinde Sekban-ı Cedid'i dağıttığını ilan etti.
• Kadı Abdurrahman Paşa Anadolu'ya kaçtı ama hakkında çıkan ferman gereği idam edildi.
• Bu olay yeniçeri ocağının kaldırılmasını uzun bir süre geciktirdi. .gg15..aa11..yy1808..aaKASIM.|Suikast: Alemdar Mustafa Paşa|KİŞİ|1806-1812 Rus Savaşı|Sultan II. Mahmud|Alemdar Mustafa Paşa|Tanzimat|Devlet Adamı|Ordu-Savunma|Suikast|Darbe| |
| 14 EYLÜL 1859
| İç: | Fedailer Cemiyeti - Kuleli Vak'ası1859 yılında gizli olarak kurulan FEDAİLER CEMİYETİ, padişaha darbe düzenleyerek yönetime el koymayı planlamaya başladı. Ancak farkedilmeleri ve Hasan Paşa tarafından suçüstü yakalanmaları üzerine, tutuklanarak Kuleli Kışlasına hapsedildiler. Sultan Abdülmecit'i ortadan kaldırmaya yönelik darbe girişimi Kuleli Vak'ası ortaya çıkarıldı. Fedailer Cemiyeti:
Ferik (Korgeneral) Çerkes Hüseyin Dâim Paşa, Arnavut Câfer Dem Paşa, Tophâne-i Âmire kâtiplerinden Ârif Bey, İmâlât Meclisi âzâsından Binbaşı Râsim Bey, Tophâne Müftüsü Bekir Efendi, Süleymaniyeli Şeyh Ahmed Efendi, Fatih Müderrislerinden Nasuhi Efendi, Hazergradlı Feyzullah Efendi, Kütahyalı Şeyh İsmail ile Tophâne Müşirliğinde vazifeli 25 kişi, bu komitenin mensupları idi. Şair Şinasi'nin de cemiyete dâhil olduğu söylenir. Reis, darbe fikrinin de sahibi olan 46 yaşındaki Süleymaniyeli Şeyh Ahmed Kürdî, İstanbul'a gelip Bayezid medresesinde İhya okutmaktaydı. Fedailer Cemiyeti'ni de orada teşkil etmişti. Reis vekili, Şeyh Ahmed'in Kars muharebelerinden tanıdığı Dâim Paşa idi. Cemiyetteki bir mızıka başçavuşunun dili, bir kolağasına çözüldü; o da Mirliva (Tümgeneral) Tatar Hasan Paşa'ya vaziyeti anlattı. Öte yandan cemiyet, Hasan Paşa'ya kendileriyle hareket etmesi teklifinde bulundu. Didon Ârif'in de ağzını arayan Paşa, kendilerine taraftar görünüp cemiyeti toplantıya çağırdı. Bir yandan da vaziyeti hükümete bildirdi. Kılıç Ali Paşa Câmii'nde toplandıkları 13 Eylül 1859 günü yapılan bir baskında hepsi yakalanarak Kuleli Kışlası'na hapsedildi. Bu arada izini kaybettirenler de oldu. Yakalanan 41 kişinin muhakemesi, sadrazam Âli Paşa, şeyhülislâm Sadeddin Efendi, serasker Rıza Paşa, Meclis-i Âli-i Tanzimat Reisi Mehmed Paşa, Meclis-i Vâlâ Reisi Yusuf Kâmil Paşa ve Meclis-i Dâr-ı Şûrâ-i Askerî Reisi Mustafa Zarif Paşa'dan müteşekkil bir heyet tarafından yapıldı. Mahkemenin kâtibi de istikbalin meşhur darbecisi Midhat Paşa (o zaman Efendi) idi. .gg14..aa9..yy1859..aaEYLÜL.|Fedailer Cemiyeti - Kuleli Vak'ası|İÇ|Sultan Abdulmecid|Mehmed Emin Âli Paşa|Tanzimat||Terör|Darbe|Kafkas Türkleri| |
| 1865
| İç: | Yeni Osmanlılar Cemiyeti1865 yılında, Belgrad Ormanları'nda yapılan gizli bir toplantıyla bir araya gelen Cemiyet, 1870'lerin sonuna, II. Abdülhamid'in saltanatının ilk yıllarına kadar varlığını sürdürdü. Hücre yapısı ile örgütlenen cemiyetin alt yapısı, Fransız ajanları tarafından destekleniyordu. Türkçü ve laik meşrutiyetçi bu grup bir süre sonra Jön Türkler olarak anılmaya başladılar. Bu annlamda en büyük destekçilerinden birisi Fransız Mason Yahudi lider Leon Cahun'dur. Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin üyeleri arasında, Osmanlı Devleti'nin ilk özel gazetelerini çıkaran Agah Efendi, yine bu gazetelerin başında yer alan ve Türk Edebiyatı'nın Batılı anlamda ilk eseri Şair Evlenmesi‘ni yazan Şinasi ve belki de örgütle en çok özdeşleşen kişi Namık Kemal, en çok öne çıkan isimlerdi. Aynı zamanda, Ziya Paşa, Ali Suavi, Mustafa Reşid Paşa ve Midthad Paşa gibi kişiler de, Cemiyet'in önemli üyeleri veya destekçileri arasında yer alıyordu. 24 Mart 1867'de Yeni Osmanlılar Cemiyeti, Paris'te çalışmalara başladı. Cemiyetin amacı hızlı bir şekilde Batılılaşmak ve modernleşmekti. Bu amaçları için V.Murad'ın tahta geçmesi gerektiğine inanıyorlardı. Cemiyetin kuruluşundan önce olsa da Tercüman-ı Ahval ve Tasvir-i Efkar, bundan sonra da Hürriyet, İkdam, Hadika, Muhbir, Ulum gibi pek çok gazete Avrupa veya Osmanlı Devleti sınırları içinde Cemiyet'in üyeleri tarafından yayımlanmıştı. II. Abdülhamid'in, meclisi feshetmesi ve Kanun-i Esasi'yi askıya alması ve ardından bir çok üyesi gibi Namık Kemal'in de sürgüne gönderilmesiyle, Cemiyet fiilen sona ermiş oldu. Ancak ilerleyen zamanda kurulacak İttiat ve Terakki gibi cemiyetler için öncü rol üstlemiş oldu. Genel Başkan Mustafa Fazıl Paşa
Kurucular: Namık Kemal, Kayazade Reşat, Menapirzade Nuri, Sagır Ahmet Beyzade Mehmet, Mir'at Mecmuası sahibi Refik, Suphi Paşazade Ayetullah
Diğer Üyeler: Ziya Paşa, Ali Suavi, Agah Efendi, Ebüzziya Tevfik... .gg..aa..yy1865..aa.|Yeni Osmanlılar Cemiyeti|İÇ|Sultan Abdulaziz|Keçecizade Fuat Paşa|Tanzimat|İstanbul||Din Tarihi|Yahudiler|Terör|Beyaz Türkler|Darbe|Fransa| |
| 24 MART 1867
| İç: | Yeni Osmanlılar Cemiyeti24 Mart 1867'de Yeni Osmanlılar Cemiyeti, Paris'te çalışmalara başladı. Cemiyetin amacı Anadolu Türklerini hızlı bir şekilde batılılaştırmak ve "modernleştirmek" suretiiyle öz kimliğinden uzaklaştırmaktı. .gg24..aa3..yy1867..aaMART.|Yeni Osmanlılar Cemiyeti|İÇ|Sultan Abdulaziz|Mehmed Emin Âli Paşa|Tanzimat|İstanbul||Din Tarihi|Yahudiler|Terör|Beyaz Türkler|Darbe|Fransa| |
| 30 MAYIS 1876
| İç: | 1876 Abdülaziz Han Darbesi30 Mayıs 1876 Darbesi, Osmanlı padişahı Abdülaziz'in tahttan indirildiği ve V. Murad Han'ın tahta çıktığı bir hükümet darbesi olarak tarihe geçmiştir. Avrupa ülkelerinin Osmanlı Devleti'ne karşı çeşitli müdahaleler yapması, Osmanlı halkında rahatsızlık yaratmaya başlar. 9 Mayıs 1876'da Fatih medreselerindeki öğrenciler tarafından gösteri düzenlenir. Göstericilerin sayısı kısa sürede 5.000'e çıkar.
• 12 Mayıs'ta sadrazam Mahmut Nedim Paşa görevinden alınır. Onun yerine Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa göreve getirilir.
• Hasan Fehmi Efendi'nin yerine Hasan Hayrullah Efendi şeyhülislamlığa getirilirken,
• Hüseyin Avni Paşa ise serasker yapılır.
Ancak gösteriler sona ermez. 17 Mayıs'ta Fatih ve Beyazıt meydanlarında tekrar gösteriler gerçekleştirilir. • Yeni Osmanlılar Cemiyeti başkanı Mithat Paşa
• Serasker Hüseyin Avni Paşa
• Harbiye Nazırı Süleyman Paşa
• Serasker Hüseyin Avni Paşa
• Şura-yı Devlet Reisi Redif Paşa
darbeden bir gün evvel 29 Mayıs 1876'da, yeni Şeyhülislam Hasan Hayrullah Efendi'den padişahın indirilmesi adına fetva alırlar. Böylece darbenin 30 Mayıs'ta yapılması için her şey hazırlanmış olur. Feriye Saraylarında gözaltına alınan padişah, 4 Haziran'da bilekleri kesik bir şekilde ölü olarak bulunur. Abdülaziz'in eşlerinden Neşerek Hanım 11 Haziran günü hayatını kaybeder. Bu olayların sorumlusu olarak Abdülaziz'in tahttan inmesine sebep olan devlet görevlilerini gören Neşerek Hanım'ın kardeşi Çerkes Hasan, 15 Haziran 1876'da Midhat Paşa'nın konağına gider ve hükümet toplantısını basar. Hüseyin Avni Paşa'yı ve Hariciye Nazırı Raşid Paşa'yı öldürür. Bu olayın ardından zaten ruhsal bunalımda olan padişah V. Murat'ın durumu daha da kötüye gider. 31 Ağustos'ta şeyhülislamdan yeniden fetva alınarak bu sefr V.Murat tahttan indirilir ve yerine II.Abdülhamit tahta çıkarılır. .gg30..aa5..yy1876..aaMAYIS.|1876 Abdülaziz Han Darbesi|İÇ|Sultan Abdulaziz|Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa|Tanzimat||Darbe| |
| 31 AĞUSTOS 1876
| İç: | V.Murat Han Darbesi1876 darbesinde yaşananların sonucunda, zaten ruhsal bunalımda olan V. Murat'ın durumu daha da kötüye gider. 31 Ağustos'ta şeyhülislamdan yeniden fetva alınarak bu sefr V.Murat tahttan indirilir ve yerine II.Abdülhamit tahta çıkarılır. .gg31..aa8..yy1876..aaAĞUSTOS.|V.Murat Han Darbesi|İÇ|Sultan V. Murad|Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa|Tanzimat||Darbe| |
| 23 ARALIK 1876
| Dış: | Tersane Konferansıİstanbul'da Balkan krizini görüşmek üzere internasyonal bir konferansın toplanması: Tersane Konferansı.
Nisan 1876 yılında ortaya çıkan Bulgar isyanları sözü geçen Müslüman göçmenlerin yardımıyla bastırıldı ama isyanların bastırılması sırasında ölen Bulgarlar için Avrupa'da büyük bir sempati oluştu. İsyanlar sırasında ölen Müslümanların sayısını hiçe sayan Avrupa basını Osmanlı Devleti'ne karşı çok olumsuz bir kamuoyu yarattı ve oluşan bu kamuoyunun baskısıyla Osmanlı Devleti'ni Bulgarlar, Sırplar ve Romenlere daha geniş bir özerklik vermeye zorlamak için İstanbul'da bir konferans toplandı. Tersane Konferansı adı verilen bu konferansın kararlarını yumuşatmak için tahta yeni çıkmış olan Sultan II.Abdülhamit konferansın toplandığı 23 Aralık 1876 günü alelacele I.Meşrutiyet'i ilan etti. Ama gene de konferans Osmanlı Devleti'ne karşı çok ağır kararlarla sonuçlandı. Bu kararların Osmanlı Devleti'nce reddedilmesi üzerine Rusya, Paris Antlaşması'nın (1856) Karadeniz'de tersane ve savaş gemisi bulundurulmayacağına ilişkin hükümlerini tanımadığını bildirdi. Ardından da Ortodoks uyruklarına söz konusu antlaşmadaki hükümleri uygulaması için Osmanlı Devleti'ne baskıda bulunmaya başladı. Bu sırada İngiltere, Rusya'nın Osmanlılara savaş ilan etmesini önlemek amacıyla Londra Konferansı'nın toplanmasına önayak oldu. Ama Osmanlı, konferansta hazırlanan protokolü içişlerine müdahale sayarak reddetti. .gg23..aa12..yy1876..aaARALIK.|Tersane Konferansı|DIŞ|Sultan II. Abduhamid|Mithat Paşa|Tanzimat|Balkanlar|Balkanlar|Darbe| |
| 20 MAYIS 1878
| İç: | Kleanti Skalyeri - Aziz Bey KomitesiGenel Başkan: Kleanti Skalyeri
Üyeler:
Nakşibend kalfa, Aziz Bey, Ali Şefkari Bey, Tabib Agah Bey. Ayrıca Ali Suavi Komitesinin bazı üyeleri de bu teşkilata üye olmuşlardır. 1878 yılında İstanbul'da gizli olarak örgütlenmiştir. Komite gizli çalışmalarını Aziz Bey'in evinde gerçekleştirmekteydi. Çok uzun süreli bir ömrü olmayan teşkilat Temmuz 1878 yılında bir istihbarat neticesinde evin basılmasıyla son bulmuştur. Aziz Bey komitesinin tarihe iz bırakan olayı Sultan V. Murad'ın Çırağan Sarayından ikinci kez kaçırılmak istenmesini organize etmeleridir. Daha önce Ali Suavi tarafından denen bu olay başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Bu defa daha eylem aşamasına gelmeden Aziz Beyin evinde kaçırma planları hazırlanırken üyelerden olan Hacı Hüsnü Bey'in ifşası üzerine baskına uğrarlar. Bu baskın neticesinde Skalyeri önemli evrakları da yanına alarak yurt dışına kaçar. Ayrıca yanında Nakşibend Kalfa ve Ali Şefkati de bulunmaktadır. .gg20..aa5..yy1878..aaMAYIS.|Kleanti Skalyeri - Aziz Bey Komitesi|İÇ|1877-1878 Rus Savaşı (93 Harbi)|Sultan II. Abduhamid|Mehmed Sadık Paşa||Terör|Beyaz Türkler|Darbe| |
| 20 MAYIS 1878
| İç: | Ali Suavi Komitesi - Çırağan Vak'asıAli Suavi, II.Abdulhamid'in yerine, V.Murat'ı yeniden tahta çıkarmak için Çırağan Sarayını bastı. Başarısız oldu. Ali Suavi, özellikle İstanbul'da ikamet eden Rumelili muhacirler üzerinden etkili bir politika yürütmüştür. Filibe ve Sofya'da görev yapmasından kaynaklı olarak muhacirler ile etkili bir iletişim kuran Suavi bu yapılardan epeyce taraftar bulmuştur. 20 Mayıs 1878 günü karadan ve denizden başlattığı hareket sonrasında saraya baskın yapan Suavi, ikinci katta bulunan V.Murat'ın odasına girdiği sırada, Abdülhamit'in yaveri olarak bilinen Yedisekiz Hasan Paşa tarafından öldürülmüştür. Bu olaylar sırasında yaklaşık olarak 23 kişinin öldüğü ve 30 kişinin yaralandığı söylenir. Yaşanan bu olaydan sonra Abdülhamit'in muhacirler ile olan ilişkisi değişmeye başlamış ve İstanbul'da bulunan muhacirleri tasfiye girişimine başlamıştır. Üsküdar Komitesi
Kurucular:
Ali Suavi, Süleyman Asaf Sopasalan, Hafız Nuri, Hasköylü Hacı Ahmet, Mehmet İzzet Paşazade Süleyman, Bağdatlı Süleyman, Üsküdarlı Nuri, Filibeli Ahmet Paşa, Arnavut Salih, Hacı Ahmet, Molla Mustafa .gg20..aa5..yy1878..aaMAYIS.|Ali Suavi Komitesi - Çırağan Vak'ası|İÇ|1877-1878 Rus Savaşı (93 Harbi)|Sultan II. Abduhamid|Mehmed Sadık Paşa||Terör|Beyaz Türkler|Darbe| |
| 23 TEMMUZ 1908
| İç: | 1908 Darbesi - II. Meşrutiyet'in İlanı• 2.Meşrutiyet'in ilanı için, İttihatçılar tarafından "Hürriyet Taburları" kuruldu.
• Cemiyetin önde gelenlerinden Resneli Niyazi Bey bir taburla dağa çıktı. Resneli Niyazi Bey'e Enver Bey de katıldı.
• İttihatçılar, Selanik Hükumet Konağını işgal ettiler. Askeri ayaklanmaların bütün ülkeye yayılması tehdidine karşı, II.Abdülhamit, Anayasayı yeniden yürürlüğe koyma kararı aldı ve 23 Temmuz 1908'de Meşrutiyet ilan ettiğini duyurdu. Osmanlı Devleti'nde Meşrutiyet'in ilanı için baskı kuran İttihad ve Terakki Cemiyeti, bir "halk hareketi" değildi. Meşrutiyet'i ilan edenler; devletin, eğitim almış, -sözde aydın- kesiminden gelen, Batı hayranı bir dünya görüşüne sahip olan genç subaylar ve bürokratlardı. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin, ilk önce Manastır'da, ardından da Selanik'te başlattığı ve Meşrutiyetin ilanı ile sonuçlanan 23 Temmuz 1908 darbesi; 1909'dan itibaren her sene kutlanan resmi ve milli bir bayram günü olarak ilan edildi. .gg23..aa7..yy1908..aaTEMMUZ.|1908 Darbesi - II. Meşrutiyet'in İlanı|İÇ|Sultan II. Abduhamid|Mehmed Said Paşa|31 Mart Darbesi|Yönetim||Anayasa|Terör|Darbe| |
| 14 NİSAN 1909
| İç: | 31 Mart Darbesiİsyancılar, 14 Nisan 1909 günü tahrikler sonucu tekrar toplandılar. Ancak bu sefer de Gazi Osman Paşa gönderildi. Paşanın nasihat etmesinden sonra dağıldılar. İsyan esnasında daireler kapandı ve İttihat ve Terakki Merkez-i Umûmî mensupları Selanik'e kaçtılar.
• Hüseyin Cahid, Suriyeli meşhur bir Hıristiyan aile olan Mutranların evine, oradan da Rus elçiliğine sığındı.
• Dr. Nâzım, Vefâ da Münir Beyin nezdinde mahfuz kalıp, oradan Selanik'e kaçtı,
• Ahmed Rıza, topçu subayı Süleyman Remzi Beyin delâletiyle Şehzadebaşında Ali Beyin evinde gizlendi.
• Bahaeddin Şâkır ise Fransız sefaret memuru Mösyö Roe'nin evinde saklanıp, sonra Hareket ordusuna katıldı. Ancak, isyanın Rumeli'deki yankısı çok büyük oldu. İsmâil Canbolat; "Meşrutiyet mahvoldu" diye telgrafla Selanik'e isyanı haber verdi. İttihat ve Terakki merkez ve şubelerinden saraya tehdit telgrafları yağmaya başladı. Bir günde 67 telgraf geldi. 3.ordu içinden, meşrutiyeti rejimini korumak ve padişah üzerine baskı oluşturmak üzere İstanbul'a gönderilen ve İttihat ve Terakki'ye bağlı askeri birlikler olan Avcı Taburlarının meydana getirdiği bu olay ile; Selank'i üs olarak kullanan İttihat ve Terakki için, Abdulhamid'i indirmek amaçlarında muazzam bir fırsat meydana gelmiş oluyordu. .gg14..aa4..yy1909..aaNİSAN.|31 Mart Darbesi|İÇ|1908 31 Mart Darbesi|Sultan II. Abduhamid|Ahmed Tevfik Paşa|31 Mart Darbesi||Terör|Beyaz Türkler|Darbe| |
| 19 TEMMUZ 1912
| İç: | Halaskar Zabitan BildirisiHalaskar Zabitan, kendisini "Kurtarıcı Subaylar" olarak ifade eden gizli ve silahlı bir örgüttür. 1912 Mayısından Bab-ı Ali baskınına kadar bir çok eylem gerçekleştirmiştir. İstifa etmekle birlikte daha hükümeti devretmemiş olan Sait Paşa, Padişaha giderek askere hitaben bir beyanname yayınlanmasına muvaffak olmuştur. Orduya hitaben yazılan, askerin siyasete müdahale etmemesi ve kendi vazifeleri ile meşgul olmalarını isteyen beyanname 19 Temmuz'da yayınlanmıştır. Bu beyannamede askerin isteklerinin göz önünde bulundurulduğu belirtilmiş, askerin bu tavrının askeri disipline aykırı olduğu ve bu nedenle "ihanet" sayılacağı ifade edilmiştir. HALASKAR ZABİTAN GRUBU
1912, İstanbul
Kurucu ve Yöneticiler:
Kurmay Binbaşı Gelibolulu Kemal (Şenkıl), Kurmay Kolağası Kastamonulu Hilmi, Sürvari Kaymakamı Recep, Bahriye Binbaşısı İbrahim Aşki, Yüzbaşı Kudret .gg19..aa7..yy1912..aaTEMMUZ.|Halaskar Zabitan Bildirisi|İÇ|S. V. Mehmed Reşad|Mehmed Said Paşa|STK ve Partiler||Terör|Darbe| |
| 23 OCAK 1913
| İç: | Bab-ı Ali BaskınıİTTİHAT ve TERAKKİ'NİN HÜKÜMET DARBESİ
İttihat ve Terakki Fırkası tarafından hükümeti elde etmek amacıyla düzenlenmiştir. 31 Mart vakasından beri tasarladıkları hükümet darbesini gerçekleştirmek için harekete geçtiler ve yapacakları hükümet darbesine milli bir galeyan şekli vermek istediler. Enver Bey, yanına İttihat ve Terakki'den sekiz-on kişiyi de alarak Babıali'ye doğru yola çıktı. Yol boyunca halktan da katılanlar olması sağlandı. Babıali'de önce sadaret yaveri ardından Harbiye nazırının yaveri, polis komiseri gibi bir çok ismi öldürerek sadrazamın odasına girdiler. Sadrazam Kamil Paşa, karşı koymaksızın istifaya mecbur kalarak istifasını Padişaha hitaben yazdı. Enver Bey ardından saraya giderek Sultan Reşad'ı, istedikleri isimleri istedikleri mevkiye tayin etmeye zorladı. 31 Mart olaylarında Hareket Ordusu komutanı olarak İstanbula'a giren Mahmut Şevket Paşa Sadrazam yapıldı. Yeni hükümetin ilk icraatı, eski kabine üyelerini sürmek oldu. Mahmut Şevket Paşa, iktidarı paylaşmaya yanaşmayan bir mizaca sahipti. Bu nedenle 11 Haziran 1913 tarihinde bir suikast ile öldürüldü. Babıali baskınıyla iktidarı ele geçiren İttihat ve Terakki, I.Dünya Savaşı'na kadar halkı ve muhalefeti sindirerek ülkeyi tek partili bir rejimle yönetti ve Osmanlı Devletinin parçalanmasına sebep oldu. .gg23..aa1..yy1913..aaOCAK.|Bab-ı Ali Baskını|İÇ|S. V. Mehmed Reşad|Mahmud Şevket Paşa||Terör|Beyaz Türkler|Darbe| |
| 10 KASIM 1938
| Kişi: | ö: M. Kemal AtatürkResmi "Ölüm Raporu" birkaç kere değiştirildi. Halka duyurulan ölüm nedeni "siroz" olsa da genel olarak "zehirlenerek öldürüldüğü" kabul görmektedir. Ölümünün sorumluluğunu çevresine yerleşik mason unsurlar çeşitli tarihlerdeki beyanları ile üstlenmiştir. .gg10..aa11..yy1938..aaKASIM.|ö: M. Kemal Atatürk|KİŞİ|Abdülhalik Renda|Celal Bayar|Devletin Tesisi|Demokrasi|Din Tarihi|M.Kemal|Suikast|Darbe| |
| 10 KASIM 1938
| Kişi: | İsmet İnönü, arka planda ki odaklarla birlikte, Gazi'nin ölümün hemen ardından, Türk Ordusunun namlularını çevirerek hedef aldığı mecliste yapılan oylama ile kendisini Cumhurbaşkanı seçtirdi. İsmet İnönü, arka planda ki odaklarla birlikte, Gazi'nin ölümün hemen ardından, Türk Ordusunun namlularını çevirerek hedef aldığı mecliste yapılan oylama ile kendisini Cumhurbaşkanı seçtirdi. .gg10..aa11..yy1938..aaKASIM.||KİŞİ|Abdülhalik Renda|Celal Bayar|İ.İnönü|Demokrasi|CHP|Darbe|Amerika| |
| 27 MAYIS 1960
| İç: | Türk Milletine Darbe18 Mayıs tarihinde mecliste, CHP hakkında Tahkikat Komisyonu kurulması ve Komisyonun görevine başlaması üzerine, Ankara ve İstanbul'da örgütlenen öğrenci eylemleri bahane edilerek seçilmiş meşru hükümete karşı askeri darbe yapıldı. 27 Mayıs 1960'da, başkanlığı sonradan emekli Orgeneral Cemal Gürsel'e verilen ve Milli Birlik Komitesi adı altında toplanan bir grup genç subay tarafından, Ankara ve İstanbul'daki bazı önemli yerler ele geçirildi ve Türk Silahlı Kuvvetleri adına yönetime doğrudan el koyulduğu açıklandı. Darbeden bir kaç gün önce İnönü, "ihtilal meşru bir haktır, sizi ben bile kurtaramam" sözleri ile darbeyi ve darbeci grubu desteklediğini zaten açıklamıştı. .gg27..aa5..yy1960..aaMAYIS.|Türk Milletine Darbe|İÇ|Celal Bayar|Adnan Menderes|1. İstikrarsız|27 Mayıs Darbesi|Demokrasi|Terör|CHP|Darbe|Amerika| |
| 21 EKİM 1961
| İç: | 21 Ekim Protokolü15 Ekim 1961 tarihinde Demokrat Parti'nin devamı niteliğindeki Adalet Partisi, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi ve Yeni Türkiye Partisi oyların % 62'sini alarak 277 milletvekili çıkardı. Buna karşı Cumhuriyet Halk Partisi 173 milletvekili çıkarabildi. Bu sonuçlar "Menderes'in seçim zaferi" olarak nitelendirildi ve İnönü güdümünde ki Ordu, bu başarısızlıktan çok rahatsız oldu. Ordu içinde Milli Birlik Komitesi kadar etkili olmaya başlayan cuntalardan birisi olan Silahlı Kuvvetler Birliği, seçimlerin milli iradeyi tam olarak yansıtmadığını ve yeni bir darbenin gerektiğini savunmaya başladı ve "seçim sonuçlarını feshederek, iktidarı, milletin hakiki ve ehliyetli mümessillerine tevdi edeceğini" beyan eden, "Zabıt Varakası" başlıklı bir ültimatom hazırlayıp zamanın Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay'a verdiler. Cevdet Sunay da "Genişletilmiş Komuta Konseyi" adını verdiği ama kanunlarda ve yönetmeliklerde yeri olmayan bir generaller grubunu toplayarak 21 Ekim ültimatomunu daha ılımlı hale getirip parti başkanlarına gönderdi. 22 Ekim'de Milli Birlik Komitesi'nin Ankara kanadından bir cunta da, aynı içerikteki "Mürted Protokolü"nü imzaladı. Fakat Silahlı Kuvvetler Birliği onursal başkanı durumunda bulunan Cevdet Sunay'ın müdahalesiyle protokoller askıya alındı ve siyasi parti liderleriyle pazarlık edilerek uzlaşma yoluna gidildi. .gg21..aa10..yy1961..aaEKİM.|21 Ekim Protokolü|İÇ|Celal Bayar|Cemal Gürsel|1. İstikrarsız|27 Mayıs Darbesi|STK ve Partiler|Demokrasi|Terör|Darbe| |
| 22 ŞUBAT 1962
| İç: | Talat Aydemir 1.Darbe Girişimi.gg22..aa2..yy1962..aaŞUBAT.|Talat Aydemir 1.Darbe Girişimi|İÇ|Cemal Gürsel|İsmet İnönü|1. İstikrarsız|27 Mayıs Darbesi||Darbe| | | 21 MAYIS 1963
| İç: | Talat Aydemir 2.Darbe Girişimi23 Şubat 1962 tarihindeki ilk darbe girişiminden sonra affedilerek emekli edilen Aydemir, 21 Mayıs 1963 tarihinde tekrar, darbe girişiminde bulundu. Ekonomi ve medya çevrelerinden verilen destekle başladığı bu ikinci kalkışmada 8 kişi öldü 26 kişi yaralandı. Ölenlerden ikisi harbiye öğrencisiydi. 20-21 Mayıs olayları üzerine İstanbul, Ankara ve İzmir'de 21 Mayıs 1963 ile 20 Temmuz 1964 tarihleri arasında sıkıyönetim ilan edilmiştir. 22 Şubat 1962 ve 21 Mayıs 1963 tarihlerinde iki kez darbe teşebbüsünde bulunan Kara Harp Okulu eski Komutanı Talat Aydemir, 5 Temmuz 1964 tarihinde; Süvari Birliği Komutanı Fethi Gürcan 27 Haziran 1964 tarihinde idam edildiler. .gg21..aa5..yy1963..aaMAYIS.|Talat Aydemir 2.Darbe Girişimi|İÇ|Cemal Gürsel|İsmet İnönü|1. İstikrarsız|27 Mayıs Darbesi||Darbe| |
| 20 MAYIS 1969
| İç: | 20 Mayıs 1969 Darbe TeşebbüsüTürkiye Cumhuriyeti tarihinde başarılı olamamış ve emir-komuta zinciri içerisinde gelişmiş bir askerî darbe teşebbüsüdür. .gg20..aa5..yy1969..aaMAYIS.|20 Mayıs 1969 Darbe Teşebbüsü|İÇ|Cevdet Sunay|Süleyman Demirel|1. İstikrarsız|Demokrasi|Darbe| |
| 9 MART 1971
| İç: | 9 Mart 1971 Darbe TeşebbüsüBaşarılı olamamış ve emir-komuta zinciri dışında gelişmiş bir askerî darbe teşebbüsüdür. .gg9..aa3..yy1971..aaMART.|9 Mart 1971 Darbe Teşebbüsü|İÇ|Cevdet Sunay|Süleyman Demirel|1. İstikrarsız|Demokrasi|Darbe| |
| 12 MART 1971
| Kişi: | 12 Mart MuhtırasıDemirel'in istifaya zorlanmasına, ABD iki nedenle gerek duymuştu. Birincisi Demirel'in haşhaş üretimini durdurmaması,
ikincisi de tıpkı Menderes gibi Sovyetler ile yakınlaşma politikasının işaretlerini vermesi. IMF, OECD, Dünya Bankası aracılığıyla Ford, Philips, Mobil, General Electric, ITT gibi dev tekellerin Türk ekonomisinin denetimini ele geçirmeye başladığı yıllarda, ülkesinde büyüyen krizin yaralarını, sömürgeleri üzerinden telafi etmeye çalışan ABD, dünyanın hammadde ve pazar vadeden bütün ülkeleri gibi Türkiye'ye karşı da "saldırgan" bir politika izlemeye başlamıştı. ABD belgelerinde 12 Mart öncesi tavan yapan ABD karşıtlığının 1961 Anayasası'na bağlandığı görülmektedir. ABD buradan yola çıkarak, sermaye gücünü ülkeye rahatlıkla sokabilmek, dilediği yatırımları, dilediği koşullarda yapabilmek için önce "yasa yapıcı"yı denetimi altında tutmak istiyordu. 12 Mart Hareketi'nin ardından İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Zonguldak, İzmir, Eskişehir, Ankara, Adana, Hatay, Diyarbakır ve Siirt illerinde 26 Nisan 1971-26 Eylül 1973 tarihleri arasında sıkıyönetim ilan edilmiştir. .gg12..aa3..yy1971..aaMART.|12 Mart Muhtırası|KİŞİ|Cevdet Sunay|Süleyman Demirel|1. İstikrarsız|12 Mart Darbesi|Demokrasi|Terör|Darbe|Amerika|Rusya| |
| 27 ARALIK 1979
| İç: | 27 Aralık Muhtırası27 Aralık 1979 tarihinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülend Ulusu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun'un imzasını taşıyan ve dönemin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e verilen bir uyarı mektubudur. .gg27..aa12..yy1979..aaARALIK.|27 Aralık Muhtırası|İÇ|Fahri Korutürk|Süleyman Demirel|1. İstikrarsız|Demokrasi|Darbe| |
| 12 EYLÜL 1980
| İç: | Türk Milletine DarbeDönemin Genel Kurmay Başkanı Kenan Evren ve Kuvvet komutanı arkadaşlarının gerçekleştirdiği 12 Eylül darbesi üzerine yurdun bütününde 12 Eylül 1980 ile 19 Temmuz 1987 tarihleri arasında sıkıyönetim ilan edildi. Söz konusu darbe ABD yönetiminde "Bizim Çocuklar başardı. " olarak yankılanmıştı. .gg12..aa9..yy1980..aaEYLÜL.|Türk Milletine Darbe|İÇ|İhsan S. Çağlayangil|Süleyman Demirel|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Demokrasi|Terör|Darbe|Amerika| |
| 17 NİSAN 1993 16 MAYIS 1993 | İç: | Hüsamettin Cindoruk CB vekaleti.gg17..aa4..yy1993..aaNİSAN.|Hüsamettin Cindoruk CB vekaleti|İÇ|Hüsamettin Cindoruk|Süleyman Demirel|Yönetim|Devlet Adamı|T.Özal|Demokrasi|Cumhurbaşkanı|Suikast|Darbe|Amerika| | | 17 NİSAN 1993
| İç: | Cumhurbaşkanı Turgut Özal Şüpheli Şekilde Hayatını Kaybetti.gg17..aa4..yy1993..aaNİSAN.|Cumhurbaşkanı Turgut Özal Şüpheli Şekilde Hayatını Kaybetti|İÇ|Hüsamettin Cindoruk|Süleyman Demirel|T.Özal|Demokrasi|Suikast|Darbe|Amerika| | | 28 ŞUBAT 1997
| İç: | 28 Şubat Post-Modern DarbeTürkiye Millî Güvenlik Kurulu'nun 9 saat süren toplantısında 28 Şubat süreci olarak adlandırılan kararlar alındı. Bu kararlar, irticayı Türkiye'nin önündeki en büyük tehlike olarak beliyordu. MGK'da, Atatürk ilke ve inkılaplarının ödünsüz uygulanması kararı verildi. Alınan kararlar ile,
• Hükümet düşürüldü.
• Mütedeyyin ve vatansever gruplara karşı cadı avı başlatıldı.
• ABD mandasından yana olan grup ve kesimlerin devlet kademelerinde önleri açıldı. .gg28..aa2..yy1997..aaŞUBAT.|28 Şubat Post-Modern Darbe|İÇ|1997 28 Şubat Darbesi|Süleyman Demirel|Necmettin Erbakan|2. İstikrarsız|Demokrasi|Darbe|Amerika| |
| 19 ŞUBAT 2001
| Kişi: | Anayasa Kitapçığı KriziCumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Hükümet arasında, 19 Şubat 2001 tarihinde yapılan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında mehydana gelen gerginlik, Türkiye için ciddi bir yıkıma neden oldu. CHP ile iltisaklı olduğu bilinen Cumhurbaşkanı Sezer'in, Başbakan Ecevit'e Anayasa Kitapçığını fırlatmasıyla,
• ülke muazzam bir ekonomik ve siyasal krize sürükledi.
• oluşturulan kriz döneminde, küresel ve sömürgeci odakların ülke yönetimiyle birlikte ekonomisini de ele geçirmeleri temin edilmiş oldu. • İMKB 10. 169 puandan 7. 180 puana düştü, yüzde 20'nin üzerinde değer kaybetti.
• 7 milyar doların üzerinde bir döviz talebi ortaya çıktı. Bankalararası piyasada gecelik faizler yüzde 5 bin ile 7 bin 500 aralığını gördü.
• Repo faizleri yüzde 3 bini buldu.
• Merkez Bankası'ndan yaklaşık 7. 6 milyar dolar çıktı ama nereye gittiği bugün bile tespit edilemedi.
• Dolar 688 bin liradan 1. 300 milyon liraya fırladı.
• Bankacılık sektöründe başlayan krizin etkileri reel sektörde de doğrudan hissedildi. Binlerce firma kapatılırken, yüz binlerce kişi de işsiz kaldı.
• Mart ayında o dönem Dünya Bankası başkan yardımcılığı görevini yürüten Kemal Derviş, Türkiye'ye davet edildi ve ekonomiden sorumlu devlet bakanlığına atandı.
• IMF ile stand-by imzalandı ve bankacılık sektöründe reforma gidilmesini odağına alan yeni bir ekonomi programı yürürlüğe sokuldu. .gg19..aa2..yy2001..aaŞUBAT.|Anayasa Kitapçığı Krizi|KİŞİ|Ahmet N. Sezer|Bülent Ecevit|2. İstikrarsız|2002 Seçim Darbesi|B.Ecevit|Demokrasi|Terör|CHP|Darbe|Amerika| |
| 27 NİSAN 2007
| İç: | 27 Nisan E-MuhtırasıAbdullah Gül'ün İngiliz stratejilerine yakınlığı ve dolayısı ile ABD ile mesafeli olması nedeniyle, tasfiyesi gündeme geldi. Bu tasfiye sürecinde kamuoyuna sunulan nedenler elbette farklıydı. Ordu içinde ki ABD taraftarı odaklar, Abdullah Gül'ü Cumhurbaşkanlığı makamına seçtirmemek istediler. .gg27..aa4..yy2007..aaNİSAN.|27 Nisan E-Muhtırası|İÇ|Ahmet N. Sezer|R T Erdoğan|27 Nisan Darbesi|Demokrasi|Darbe|Amerika| |
| 7 ŞUBAT 2012
| Kişi: | Mit Müsteşarı Hakan Fidan İfadeye Çağrıldı25 Mayıs 2010 tarihinde MİT Müsteşarlığı görevine atanan Hakan Fidan, Emre Taner ve Afet Güneş, ifadesi alınmak üzere, İstanbul Cumhuriyet Savcısı tarafından adliyeye davet edildi. Davet, Fidan'ın etki altında kalmması için, Erdoğan'ın ameliyat olacağı bir saate denk getirildi. Ancak Erdoğan'ın ameliyat öncesi bir başka organizasyona katılmak üzere plansız program değişikliği, FETÖ mensubu savcıların hesaplarını bozdu. Erdoğan ile irtibata geçen Fidan, savcılığın davetine icabet etmedi. Sonradan, Fidan'ın sorgu sırasında tutuklanacağı ve kendisinden sonra Erdoğan'ın da hukuki olarak sıkıştırılmasının planlandığı ortaya çıktı. Daha sonra yapılan soruşturmalarda ihanete bulaşan ilgili savcılar görevlerinden uzaklaştırıldılar. FETÖ ile bağlantılı olan bu savcılar yurt dışına kaçtı. .gg7..aa2..yy2012..aaŞUBAT.|Mit Müsteşarı Hakan Fidan İfadeye Çağrıldı|KİŞİ|Abdullah Gül|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|R.T.Erdoğan|Demokrasi|Terör|FETÖ|Darbe|Amerika| |
| 29 MAYIS 2013
| İç: | Gezi Parkı DarbesiDolar kuru; 1,86 TL... faiz oranı; %4,62... enflasyon; %6 olduğu... Türk ekonomisinin şahlandığı bir dönemde...
İstanbul'un fethinin yıldönümünü takiben, hükümeti devirmek ve anayasal düzeni yıkmak amacıyla Gezi Parkında toplanan bir gruba, halk ayaklanması çıkarttırılmaya kalkışıldı.
Çeşitli odakların desteği ile ülke çapına yayılan eylemler Türkiye ekonomisi için çok ağır bedellere mal oldu.
Zulüm 1453'de başladı sloganı paydasında buluşan eylemciler, kalkışma sırasında hükümet adına Bülent Arınç ile bir araya geldi. Hükümetten,
• 3ncü havalimanı,
• Kanal İstanbul,
• Nükleer enerji santralleri,
• Hidroelektirik santralleri projelerinini durdurulmasını,
• Ülke çapında teröre ve eylemlere karşı tedbirli davranan vali ve emniyet müdürlerinin görevden alınmasını talep etti. "Mesele ağaç değil, hala anlamadın mı?" twiti ile gerçek amacı ortaya dökülen olaylar, yabancı güçlerin ve yerli işbirlikçilerinin teşvik ve desteği ile bir ay kadar devam etti. Süreç içinde, dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Devlet Bakanı Bülent Arınç da olaylara üstü kapalı destek açıklamaları yaptılar. Milletin, Başbakan Erdoğan'ın yanında durması ve destek vermesi ile amacına ulaşamadı ve sonlandırıldı. .gg29..aa5..yy2013..aaMAYIS.|Gezi Parkı Darbesi|İÇ|Abdullah Gül|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|İstanbul|R.T.Erdoğan|Demokrasi|İstanbul|Terör|FETÖ|Darbe|İsyan|Amerika| |
| 17 ARALIK 2013
| Kişi: | 17-25 Aralık Hukuk Darbesi17 Aralık 2013 sabahı, sonradan FETÖ terör örgütü üyesi olduları ortaya çıkan, Cumhuriyet Savcıları Celal Kara ve Mehmet Yüzgeç'in talimatıyla, birçok kişinin gözaltına alındığı büyük bir operasyon başlatıldı. Gözaltına alınan kişilere, 'rüşvet, görevi kötüye kullanma, ihaleye fesat karıştırma ve kaçakçılık' gibi suçlamaların yöneltildiği operasyonu İstanbul Cumhuriyet Başsavcı vekili Zekeriya Öz koordine ediyordu. O dönemdeki İçişleri Bakanı Muammer Güler'in oğlu Barış Güler, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın oğlu Salih Kaan Çağlayan, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın oğlu Abdullah Oğuz Bayraktar, Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan, işadamları Ali Ağaoğlu, Rıza Sarraf ve Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir'in de aralarında yer aldığı 89 kişi gözaltına alındı. 25 Aralık
Sonradan FETÖ terör örgütü üyesi olduğu ortaya çıkan, Savcı Muammer Akkaş tarafından yürütülen soruşturmada 96 kişiye yöneltilen suçlamalar arasında 'suç işlemek amacıyla örgüt kurmak ve yönetmek, ihaleye fesat karıştırmak ve rüşvet' bulunuyordu. Savcı Akkaş, Recep Tayyip Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan'ın ve birçok iş adamının da aralarında bulunduğu 41 kişilik gözaltı listesi hazırladı, mahkemeden bazı iş adamlarının malvarlığına el koyma kararı çıkarttı. 17 Aralık operasyonunda görev alan polislerin yerine atanan polisler ise gözaltı kararlarını uygulamadı. İlerleyen süreçte, yukarıda adı geçen tüm savcılar Türkiye'den kaçtılar. .gg17..aa12..yy2013..aaARALIK.|17-25 Aralık Hukuk Darbesi|KİŞİ|Abdullah Gül|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|R.T.Erdoğan|Demokrasi|Terör|FETÖ|Darbe|Amerika| |
| 19 OCAK 2014
| Kişi: | Mit Tırları Olayı1 Ocak tarihinde Hatay'da, 19 Ocak tarihinde ise Adana'da, Mit'e ait tırlar durdurularak, FETÖ terör örgütü üyesi olduğu daha sonra anlaşılan savcı tarafından, kanuna aykırı şekilde aranmak istendi. Bayırbucak Türkmenlerine yardım götüren tırlarda, Suriye'ye ABD tarafından yerleştirilen terör örgütleri için silah yollandığı iddia edilerek, Türk Hükümetinin düşürülmesi ve Türkiye'nin uluslararası arenada zor durumda bırakılarak, uluslararası müdahaleye yol açılması amaçlanmıştı. .gg19..aa1..yy2014..aaOCAK.|Mit Tırları Olayı|KİŞİ|Abdullah Gül|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|R.T.Erdoğan|Demokrasi|Terör|FETÖ|Darbe|Amerika| |
| 28 OCAK 2014
| Dış: | Finansal Saldırı.gg28..aa1..yy2014..aaOCAK.|Finansal Saldırı|DIŞ|Abdullah Gül|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|Ekonomi||FETÖ|Darbe|Amerika| | | 25 ŞUBAT 2014
| İç: | ODTÜ OlaylarıODTÜ'lü olduğu iddia edilen kişiler, Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yapımı tamamlanan "Malazgirt 1071 Bulvarı" hizmetini bahane ederek, şiddet ve vandallık içerek göstriler düzenledi. .gg25..aa2..yy2014..aaŞUBAT.|ODTÜ Olayları|İÇ|Abdullah Gül|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|Demokrasi|Terör|FETÖ|Darbe| |
| 15 TEMMUZ 2016
| İç: | 15 Temmuz Darbe ve İşgal GirişimiABD gizli servisi CIA ve NATO destekli olarak FETÖ Terör Örgütü tarafından gerçekleştirilen kalkışma sonunda, 249 kişi hayatını kaybetti, 2196 kişi yaralandı. Sonradan, bu kalkışmanın, Anadolu Türkiye Devletini İŞGAL ve PARÇALAMA girişimi olduğu, başarılı olması halinde, batı illerinin NATO güçleri tarafından, doğu illerinin ise Ermeni ve PKK terörü tarafından işgal edileceği ortaya çıktı. Kalkışmanın başlamasından hemen sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çağrısı üzerine, özellikle AKParti ve MHP'li olmak üzere büyük bir halk kitlesi sokağa çıkarak darbecilere karşı direnç başlattı. Kalkışma, 16 saat içinde bastırıldı. Kalkışmaya katılanlar tutuklanırken, büyük bir kısmı da yurt dışına, destekçi ülkelere kaçtılar ve onlar tarafından korumaya alındılar. Kalkışmanın mottosu: "YURTA SULH" olmuştu. Darbenin faili olan kesin kendilerine YURTTA SULH KONSEYİ adını vermişti. Bu gün, DEMOKRASİ BAYRAMI olarak kutlanmaktadır. .gg15..aa7..yy2016..aaTEMMUZ.|15 Temmuz Darbe ve İşgal Girişimi|İÇ|R T Erdoğan|Binali Yıldırım|2. İstiklal Mücadelesi|İstanbul|Dönüm Noktaları|R.T.Erdoğan|Demokrasi|İstanbul|Terör|FETÖ|Darbe|Uluslararası Organizasyonlar|Amerika|Avrupa Birliği| |
| 22 MAYIS 2018
| Dış: | Finansal Saldırı.gg22..aa5..yy2018..aaMAYIS.|Finansal Saldırı|DIŞ|R T Erdoğan|Binali Yıldırım|2. İstiklal Mücadelesi|Ekonomi||Darbe|Amerika| | | 10 AĞUSTOS 2018
| Dış: | Finansal SaldırıABD'nin müttefiklik ilişkilerine uygun olmayan yaklaşımlarını zorba bir şekilde sürdürmeye çalışmasına karşılık Türkiye'nin dik duruşu, ABD'nin yaptırım silahını tekrar çekmesine ve gerçek anlamda EKONOMİK DARBE gerçekleşmesine neden oldu. Döviz kurları hızla yükselirken, borsada %8 civarında kayıp yaşandı. Gün içinde düşme eğilimi gösteren döviz kurları ABD başkanı Trump'ın attığı tehditkar tweet sonrası tavan yaptı. Türk ekonomisine karşı finansal saldırılar 12 Ekim 2018'de Rahip Brunson'un serbest bırakılmasına kadar sürdü. .gg10..aa8..yy2018..aaAĞUSTOS.|Finansal Saldırı|DIŞ|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|Ekonomi||Darbe|Amerika| |
| 10 EKİM 2019
| Dış: | Finansal SaldırıBarış Pınarı Operasyonunu engellemek ve Erdoğan Hükümetini akamete uğratmak isteyen küresel sömürgeci güçler tarafından, öncelikli olarak TL değerini düşürmek hedefi ile yurt dışı kaynaklı olarak başlatıldı. Türkiye'nin aldığı tedbirler sonucunda saldırı başarısız oldu ve bu atağı gerçekleştiren odaklar, toplamda 15 milyar dolar zarar etti. .gg10..aa10..yy2019..aaEKİM.|Finansal Saldırı|DIŞ|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|Ekonomi||Darbe|Amerika| |
|